Περιοδικό ΔΙΦΩΝΟ τεύχος Ιουλίου-Αυγούστου 2008

Δημοσιογράφος: Λιάνα Μαλανδρενιώτη

Εξ απαλών ονύχων, άρχισε η αναμέτρηση σου με το όργανο,

Κατάγεσαι μήπως από μουσική οικογένεια;

Δε μεγάλωσα σε μουσική οικογένεια, αν και η μητέρα μου έπαιζε ακορντεόν. Στους γονείς μου όμως οφείλω την πρωτοβουλία να καταπιαστώ με τη μουσική. Και επίσης τους οφείλω τη συνεχή υποστήριξη και κατανόηση καθ’ όλη την διάρκεια της επίπονης πορείας μου ως μαθητής κιθάρας.

Από τα πρώτα χρόνια ως το δίπλωμα , είχες τη τύχη να έχεις πολύ καλούς δασκάλους , ποιος ήταν αυτός που καθόρισε τον προσανατολισμό σου;

Ο Βασίλης Καναράς, ήταν ο δάσκαλος με τον οποίο έτυχε να ξεκινήσω αλλά και να ολοκληρώσω τις σπουδές μου· νομίζω ότι καθόρισε σε μεγάλο βαθμό και την καλλιτεχνική μου υπόσταση. Του οφείλω πάρα πολλά…Κατά τη διάρκεια βέβαια των σπουδών μου υπήρξαν και άλλες επιρροές· θα μπορούσα να ξεχωρίσω τον σολίστ Κώστα Κοτσιώλη και το φεστιβάλ κιθάρας του Βόλου μέσα στο οποίο μεγάλωσα κιθαριστικά και τον δάσκαλό μου στα θεωρητικά της μουσικής Γιώργο Σιωρά.

Όταν ένας μουσικός με τα δικά σου εφόδια αποφασίζει να βγεί στον επαγγελματικό στίβο, τι αντιμετωπίζει;

Οι δυσκολίες είναι πολλές και εδώ στην Ελλάδα ακόμα περισσότερες…Το ενδιαφέρον για την κλασική μουσική και πολύ περισσότερο για την κλασική κιθάρα είναι περιορισμένο. Δεν υπάρχουν σημαντικοί μάνατζερ ή παραγωγοί που θα προωθήσουν τους νέους καλλιτέχνες. Ο καθένας πορεύεται μόνος του. Βοηθάει πολύ η σκληρή μελέτη, ωστόσο κυρίως με τις διασυνδέσεις και τις δημόσιες σχέσεις και πολλές φορές με την τύχη, έρχεται η καριέρα.

Υπάρχει όμως μία γενική κρίση. Πολλοί πλέον καλλιτέχνες έρχονται να αγωνιστούν στον ίδιο στίβο. Ο πήχης είναι τώρα πια πολύ ψηλότερα από ότι ήταν πριν από δύο ή τρεις δεκαετίες.

Μιλήσαμε για τις δυσκολίες του επαγγέλματος , να θίξουμε όμως και το κατά πόσο είναι κατοχυρωμένο στη χώρα μας αυτό το δίπλωμα με άριστα παμψηφεί ;

Καθόλου κατοχυρωμένο. Για το κράτος είναι ένα αδιαβάθμητο πτυχίο, δεν έχει Πανεπιστημιακή αίγλη και δεν αναγνωρίζεται σαν ισότιμο με τα πτυχία Ανώτατων ή Ανώτερων σπουδών. Οι απόφοιτοι ωδείων δεν μπορούν με το δίπλωμα κιθάρας ούτε να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε άλλες σχολές της Ελλάδας ή του εξωτερικού, ούτε να δώσουν εξετάσεις τύπου ΑΣΕΠ με τα ίδια τυπικά προσόντα που έχουν οι κάτοχοι Πανεπιστημιακών τίτλων…

Το αίτημα για ίδρυση μουσικής Ακαδημίας που θα δίνει τίτλους ισότιμους με αυτούς των άλλων Πανεπιστημιακών τμημάτων είναι εδώ και χρόνια επίκαιρο· τίποτα ωστόσο δεν γίνεται προς αυτή την κατεύθυνση από την πολιτεία.

Η διατριβή σου στη Μουσικολογία είναι Έλληνες Συνθέτες για κιθάρα του 20^ου αιώνα , γίνεται μας μιλήσεις γι αυτό;

Η ιδέα ξεκίνησε σαν μία προσπάθεια να ανακαλύψω και να μελετήσω την ιστορία της κιθάρας στην Ελλάδα, έχοντας όμως σαν οπτική γωνία όχι τους κιθαριστές αλλά τα μουσικά έργα για κιθάρα. Έχει μέχρι τώρα αποδώσει αρκετούς καρπούς· υπερπληθώρα έργων πολλά από τα οποία είναι άγνωστα στο μέσο κιθαριστή, αξίζουν όμως την προσοχή μας είτε από ιστορική είτε από καλλιτεχνική σκοπιά. Σημαντικό επίτευγμα ήταν και, η για πρώτη νομίζω φορά, αναλυτική και ενδελεχής μελέτη του προσωπικού αρχείου του Κυριάκου Τζωρτζινάκη, 20 χρόνια μετά το θάνατο του συνθέτη· ένα αρχείο μεγάλο σε όγκο και σημασία, ιδίως αν ιδωθεί στην εποχή που ο Τζωρτζινάκης έγραψε τα περισσότερα έργα του, δηλ. τη δεκαετία του ’80 και μάλιστα σε ηλικία κάτω των 40 ετών! Είμαι βέβαιος ότι ο πρόωρος θάνατός του στέρησε από τον κιθαριστικό κόσμο έναν μεγάλο δημιουργό.

Στο εξαιρετικά επιλεγμένο κιθαριστικό σου ρεπερτόριο διακρίνω και τον Βόσνιο συνθέτη Vojislav Ivanovic ,

Ο Ivanovic, με Ελληνική υπηκοότητα εδώ και αρκετά χρόνια, είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός συνθέτης και όχι μόνο όσον αφορά στα κιθαριστικά έργα. Αξίζει να αναγνωριστεί και να αναδειχθεί και στον Ελλαδικό χώρο, γιατί στο εξωτερικό και ιδίως στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας είναι ήδη πολύ αγαπητός.

Ο πρόσφατος δίσκος σου κυκλοφόρησε από τη CLEAR NOTE , μια ξένη δισκογραφική , πως προέκυψε αυτό;

Πολύ απλά γιατί στην Ελλάδα σχεδόν κανείς δεν ενδιαφέρεται να χρηματοδοτήσει παραγωγές δίσκων που ανήκουν σε ένα μουσικό ιδίωμα με περιορισμένο κοινό. Το ρεπερτόριο του δίσκου το είχα αποφασίσει πριν βρω τη δισκογραφική. Επίσης οι ηχογραφήσεις έγιναν σε ελληνικό έδαφος, στο μεγαλύτερό τους μέρος στο στούντιο του εργαστηρίου μουσικής ακουστικής τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά έγραψα το κείμενο του συνοδευτικού φυλλαδίου, αξιοποιώντας και την μουσικολογική μου ιδιότητα, ενώ έφτιαξα και τα γραφιστικά για την πλαστική θήκη και το φυλλάδιο Ακολούθως άρχισα να ψάχνω για εταιρία παραγωγής. Στις Η.Π.Α ενδιαφέρθηκαν τρείς εταιρίες δίσκων και τελικά εγώ επέλεξα αυτή που μου πρότεινε το καλύτερο κατά τη γνώμη μου συμβόλαιο! Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι η Clear Note είναι μία αναπτυσσόμενη δισκογραφική με καθαρά κιθαροκεντρικό προσανατολισμό. Είχα επομένως την αίσθηση ότι θα προωθήσει πολύ καλύτερα το προϊόν από ότι μία εταιρία γενικού κλασικού ενδιαφέροντος και βέβαια σε μία πολύ μεγαλύτερη αγορά από αυτήν της Ελλάδας.

Στη σκηνή είσαι σχεδόν πάντα μόνος σου. Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί την παρακολούθηση ενός σόλο καλλιτέχνη, σε σχέση για παράδειγμα με ένα μικρό σύνολο μουσικής δωματίου ή μία ορχήστρα;

Ο ρόλος του σολίστ είναι παρόμοιος με αυτόν ενός ισορροπιστή, ενός σχοινοβάτη, με την έννοια ότι η παρουσία του στη σκηνή εμπεριέχει την έννοια του ρίσκου. Ο σολίστ οφείλει κατά κάποιο τρόπο να ρισκάρει, να εκτελέσει έργα που βρίσκονται στα όρια των συναισθηματικών και των τεχνικών δυνατοτήτων του. Ο ρόλος του είναι διαφορετικός από αυτόν μίας ορχήστρας ή ενός συνόλου μουσικής δωματίου. Το σύνολο σπανίως ρισκάρει. Εκτελεί προγραμματισμένες κινήσεις με ακρίβεια και στην περίπτωση αυτή το στοίχημα είναι ακριβώς να έχει τον μέγιστο δυνατό συγχρονισμό. Ο σολίστ όμως είναι κάτι το διαφορετικό. Εκτελεί έργα που έχουν μεγάλες τεχνικές απαιτήσεις και απαιτούν έντονες συναισθηματικές εξάρσεις. Αυτή ακριβώς είναι και η μαγεία μίας σόλο εκτέλεσης, το ρίσκο και η πρόκληση. Θεωρώ ότι όσες φορές δεν ρίσκαρα, δεν φέρθηκα έντιμα προς το κοινό.